Over het eerste land ter wereld dat het homohuwelijk legaliseerde. "Civilization as we know it did not end."

Naarmate dat de zogenaamde allochtone middenklasse verder groeit denk ik juist dat er meer conflicten ontstaan. Iemand die een goede opleiding en een sterkere sociale positie heeft dan bijvoorbeeld zijn of haar ouders wilt daar namelijk ook gebruik van maken. Dit gebeurt door zich bijvoorbeeld actief te mengen in het publieke debat over zaken die deze groep hoger opgeleide, en steeds mondiger wordende allochtonen aangaat. Een van die zaken waar de nieuwe generatie hoger opgeleide allochtonen mee bezig is, is een beeld waarvan hun ouders zich nog niet Nederlander genoeg voelden om zich actief tegen te verzetten, namelijk Zwarte Piet.

Ik ben nu even niet geïnteresseerd in de vraag over of Zwarte Piet wel of niet racistisch is. Wat ik wel interessant vind is de reflex die bij veel Nederlanders ontstaat zodra de groep mondige allochtonen zich mengt in het publieke debat: 'blijf af van "onze" traditie', '"ze" moeten zich er niet mee bemoeien,' krijgen ze te horen.

Dat er door sommigen (of velen) een ontkenning is van het Nederlanderschap van gekleurde Nederlanders is denk ik een symptoom van een groter en onderliggend probleem. Ten eerste, Nederland heeft zichzelf altijd aangepraat dat ze een tolerant en racismevrij land is. Voor de millenniumwisseling werd geprobeerd dit beeld te behouden door wat wel naar racisme rook uit het publieke domein te verbannen, bijvoorbeeld de CD van Janmaat. Dit gebeurde echter zonder aan enig kritisch zelfonderzoek te doen: het racisme werd buiten de samenleving geplaatst, en maakte geen onderdeel uit van de samenleving. Een soortgelijke analyse werd gemaakt door de Nederlandse socioloog Willem Schinkel; problemen van de samenleving, zoals criminaliteit, orthodoxe religie, maar ook 'de allochtoon' worden in Nederland namelijk buiten de samenleving geplaatst. (voor een verdere uiteenzetting van het plaatsen van problemen buiten de samenleving zie het interview van Schinkel in deze aflevering van Zomergasten.)

Racisme is dan ook nooit echt een onderwerp geweest van discussie in Nederland. Tenminste, de discussie is nooit zover gegaan om de oorzaken van racisme in Nederland te bespreken, zoals het koloniale- en slavernijverleden. Deze twee onderwerpen zijn in het Nederlandse gemeenschappelijk geheugen, ondanks de grote rol die deze onderwerpen hadden op de Nederlandse samenleving en haar zelfbeeld, een onderwerp wat is vergeten. Dit collectieve vergeten van het koloniale- en slavernijverleden zijn logischerwijs geen onderwerpen die vergeten kunnen worden door de nazaten van de slaven en koloniale onderdanen. Het collectieve vergeten wordt goed geïllustreerd door de afwezigheid of minimalisatie van de slavernij en kolonialisme in het Nederlands geschiedonderwijs. De socioloog Melissa Weiner toont dit aan door een studie naar informatie over deze onderwerpen in Nederlandse schoolboeken sinds de jaren '80. Uit haar studie komt naar voren dat Nederlandse schoolboeken:

denies the existence of race even as racialized socioeconomic inequalities persist. A Eurocentric master narrative of racial Europeanization perpetuates Dutch social forgetting of slavery and scientific colonialism to both essentialize Afro-Dutch and position their nation squarely within Europe’s history of enslavement even while attempting to minimize their role within it. Bron

Kort samengevat, Nederland wilt bepaalde onderwerpen uit de geschiedenis niet weten, wat denk ik juist het tegenovergestelde is van een 'weg-met-ons' houding.

Ten tweede, zodra de groep hoog opgeleide allochtonen kenbaar maken dat racisme wel degelijk onderdeel is van de Nederlandse samenleving, krijgen zij te maken met praktisch dezelfde behandeling als de CD van Janmaat, namelijk een verbanning uit het publieke domein. Althans, dat is wel wat de woorden 'blijf af van "onze" traditie', '"ze" moeten zich er niet mee bemoeien' impliceren. Een volwaardig Nederlands burgerschap wordt ontkent, en met het groeien van een mondige actieve hoger opgeleide groep allochtonen verwacht ik niet dat deze groep deze ondergeschikte positie zal accepteren. Een 'clash' lijkt, zolang volwaardig burgerschap van allochtonen door veel Nederlanders wordt ontken, dan ook niet te voorkomen, en ik denk zelfs wenselijk. Door een clash van ideeën kunnen er namelijk weer nieuwe ideeën over Nederlanderschap ontstaan.

Ik ben dan ook niet met je eens dat het probleem 'zichzelf uiteindelijk oplost.' Dat is een te gemakkelijke uitspraak. Het probleem vraagt namelijk om een erkenning van de problemen waar de allochtoon mee te maken heeft, bijvoorbeeld de ontkenning of minimalisering van hun geschiedenis, of de systematische arbeidsdiscriminatie. Het kan zijn dat ik jou reactie verkeerd interpreteer, maar het lijkt alsof je de oplossing van het probleem vooral legt bij de groep van allochtonen: want zolang de hoog opgeleide allochtone middenklasse groeit, zal het probleem zich uiteindelijk zelf oplossen.

Aan de ene kant is er dus een groep hoog opgeleide en mondige allochtonen, en aan de andere kant een groep autochtonen die beiden een ander narratief uitdragen over de Nederlandse geschiedenis en samenleving. Zolang deze problemen niet worden geïdentificeerd als een probleem van Nederland, en deze problemen niet bespreekbaar worden, kan er niet aan zelfonderzoek worden gedaan en blijven deze problemen gewoon bestaan. Het helpt voor de rest niet echt om het benoemen van problemen (benoemen van problemen? Waar horen we dat nog meer!?) te bestempelen iets wat veroorzaakt wordt door een 'pessimistische weg-met-ons houding'. Het lijkt mij waardevoller om een open en eerlijk debat te houden over het bestaande probleem van racisme waar gekleurde Nederlanders wekelijks mee in contact komen.

/r/thenetherlands Thread Parent Link - ashingtonpost.com