Dat weet je nooit. Dat weet je bij ondraaglijk en uitzichtloos lijden binnen de psychiatrie ook niet. De meeste psychiaters zullen blijven pleiten voor meer behandeling, of wijzen naar gebrekkige zorg. In principe gaat het dan om de vraag of alles redelijkerwijs is geprobeerd om aan de situatie iets te veranderen. Dit is ook niet met een schaartje te knippen. Gelukkig maar zou ik tegelijk ook willen zeggen. En ik spreek hierbij als psychiatrisch patiënt die een traject is begonnen bij de levenseindekliniek (nu expertisecentrum euthanasie) en deze heb gepauzeerd. Wat een zegen dat we zoiets hebben in Nederland.
Bij voltooid leven zie je eigenlijk dezelfde reflex die psychiaters hebben bij psychiatrische patiënten vanuit veel politieke partijen om in te zetten op meer liefdevolle zorg en aandacht voor ouderen, als reactie op het voorstel van D66. Tegelijk wordt er, helaas, met meer regelmaat zorgen geuit over de stijgende kosten binnen de zorg door het ouder worden van de bevolking.
Nadenken over het feit dat het leven nu eenmaal eindig is, dit ten volste accepteert en omarmd als samenleving, en niet wegwuift of probeert te bagatelliseren (we gaan immers allemaal dood! maar tegelijk denkt ja maar ikke niet, of ja straks, ja later, misschien, ooit), en dat het voor sommigen op een gegeven moment klaar is, is belangrijk. Deze keuzes van mensen respecteren en accepteren, zonder het zoeken naar een mits of maar, is nog belangrijker. Hoe je dit zorgvuldig mogelijk maakt in een wet lijkt mij verdomd lastig. Mogelijk zou het niet meer strafbaar maken van euthanasie door een arts (tenzij onzorgvuldig beoordeeld door de RTE) hier al genoeg ruimte voor bieden. Dit zou, misschien, belemmeringen kunnen wegnemen bij artsen zodat zij verzoeken honoreren waarbij sprake is van "stapeling van ouderdomsklachten" die ze anders niet zouden durven honoreren, terwijl die ruimte er wel is. Iets wat het onderzoeken waard zou zijn wat mij betreft.
Dat er ouderen zijn die dit zelf met hun naasten willen regelen begrijp ik ook, vandaar dat die acceptatie van de dood in de samenleving zo belangrijk is.
Overigens zie ik zelf niet echt heil in de voltooid leven wet, omdat het ontzettend arbitrair is (ze zeggen nu 75, maar eigenlijk willen ze eerder, maar dan gaat het uiteindelijk enorm schuren met de bestaande euthanasiewet) en eigenlijk geen recht doet aan het probleem. De term voltooid leven doet ook suggereren alsof de ouderen met plezier dit leven achter zich laten. Ik denk dat de mens veel te veel vastklampt aan het leven om deze beslissing zo positief te benaderen, terwijl het waarschijnlijk vaker ouderen zullen zijn die wel degelijk lijden aan hun bestaan, maar die gewoonweg niet voldoen aan de zorgvuldigheidseisen van de bestaande euthanasiewet, of artsen voor hun zien die deze mogelijkheden niet durven benutten vanwege de strafbaarheid.
Meestal typ ik lange teksten en verwijder ik deze kort erna, kijken of ik het nu wel durf te laten staan, maar waarschijnlijk niet.